ATP nedir?
Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Taşınmalarında Özel Araçların Kullanımı Anlaşması (ATP) Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomi Komitesi’nin Dahili Nakliye Komitesi tarafından hazırlanmış; 1 Eylül 1970 tarihinde Cenevre’de imzalanarak Kasım 1976’da yürürlüğe girmiştir. Sonrasında pek çok defa yeni düzenlemeler getirilmiştir. Bu Anlaşma ile taraflar, bozulabilir gıda maddelerinin taşınması sırasında kullanılacak araçları ve ürün çeşidine göre taşıma ısı derecelerini standartlaştırmışlardır. ATP anlaşması bozulabilir gıda maddelerinin korunması için ekipmanın soğutma kapasitesi, nem ve hijyen koşulları, termal cihazların verimliliği, ölçme ve kontrol yöntem ve prosedürleri gibi teknik koşulları listelemiştir. Anlaşmaya göre, taraf ülkelere yapılan gıda maddeleri taşımasının ATP sertifikasına sahip araçlarla yapılması zorunludur.
Anlaşmanın amacı
Özellikle uluslararası ticarette, bozulabilir gıda maddelerinin taşınması esnasında gıda kalitesini koruma koşullarını iyileştirmek ve bu maddelerin ticaretinin genişlemesini teşvik etmek ATP anlaşmasının ana amacıdır. Ayrıca güvenli olmayan gıdaların insan sağlığını tehdit etmesini önlemek de anlaşmanın hedeflerinden biridir.
Taraf ülkeler
ATP’ye taraf olan 50 ülke şunlardır:
Almanya, ABD, Andorra, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belarus, Belçika, Britanya Birleşik Krallığı ve Kuzey İrlanda, Bosna Hersek, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Fas, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Karadağ, Kazakistan, Kırgızistan, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Makedonya, Moldova, Monako, Norveç, Özbekistan, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya Federasyonu, San Marino, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, Suudi Arabistan, Tacikistan, Tunus, Türkiye, Ukrayna ve Yunanistan
Hangi tür yiyecekleri kapsar?
ATP münhasır olmayan bir bozulabilir gıdalar listesi içerir ve bunların taşınma esnasındaki mümkün olan en yüksek sıcaklıklarını belirler. İşlenmiş olmadığı sürece taze meyve ve sebzeler ATP kapsamında değildir.
Türkiye’nin ATP Anlaşması'na Taraf Olma Süreci
Türkiye 2012 yılında ATP Anlaşması'na taraf olmuş ve sertifikasyonlara 01.05.2017 tarihinde başlamıştır, ancak Türkiye’nin ATP sertifikaları Türkiye’nin anlaşmayı imzalamasından yıllar önce Avrupa ülkelerinin bu belgeyi talep etmesi nedeniyle başlamıştır. İthal treylerler nedeniyle taşımalarda ağırlıklı olarak DNVGL (Almanya), TÜV SÜD (Almanya) ve Cemafroid’in (Fransa) ATP sertifikaları kullanılmıştır. Türk treyler üreticileri de bu firmaları kendi üretimlerini belgelendirmek için kullanmışlardır. İlk DNVGL, 2011 yılında Türkiye'de bir periyodik test istasyonu açmış ve daha sonra 2011 yılında TÜV SÜD'de açmıştır ve her ikisi de belgelendirmeye TSE başlayana kadar Türkiye'de faaliyet göstermiştir. Bu saha deneyimleri de TSE'den akredite olan periyodik test istasyonları tarafından TSE'ye aktarılmıştır.
TSE, onay, belgelendirme ve tip testi için yetkilendirilmiştir. İlk ulusal ATP Sertifikası, 15 Mayıs 2017'den sonra Türkiye'de kayıtlı bir soğutuculu yarı römorka verilmiştir. O zamandan beri yaklaşık 3000 ulusal ATP sertifikası verilmiştir (yeni ekipman için%64). Türk üstyapı üreticileri için 3 tip test istasyonu ve hizmet içi ekipman için ülke çapında 9 periyodik test merkezi kurulmuştur. Bu periyodik test merkezleri, özel şirketlerin tesislerinde TSE uzmanları tarafından işletilmektedir. Bu tesislerin sahipleri TSE tarafından eğitilir ve değerlendirilir.
TSE tarafından verilen ATP sertifikaları diğer tüm ATP ülkeleri tarafından kabul edilmektedir. Türk ATP sertifikasına sahip bir Türk kamyonu, başka herhangi bir ATP ülkesine serbestçe gidebilir. Teknik açıdan, TSE, ATP’ nin test edilmesi ve sertifikalandırılması için ulusal kurulumu tam olarak tamamlamıştır. Bu nedenle Türkiye hem yeni kuruluşları hem de hizmet içi kuruluşları sertifikalandırma konusunda tam kapasiteye sahiptir. TSE de bu test tesislerinin sayısını artırmaya hazırdır.
Anlaşma Metni
UNECE sayfasındaki anlaşmayı görüntülemek için tıklayınız.
Bozulabilir Gıda Maddelerinin Uluslararası Taşımacılığı ve Taşınmalarında Özel Araçların Kullanımı Anlaşması (ATP) Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomi Komitesi’nin Dahili Nakliye Komitesi tarafından hazırlanmış; 1 Eylül 1970 tarihinde Cenevre’de imzalanarak Kasım 1976’da yürürlüğe girmiştir. Sonrasında pek çok defa yeni düzenlemeler getirilmiştir. Bu Anlaşma ile taraflar, bozulabilir gıda maddelerinin taşınması sırasında kullanılacak araçları ve ürün çeşidine göre taşıma ısı derecelerini standartlaştırmışlardır. ATP anlaşması bozulabilir gıda maddelerinin korunması için ekipmanın soğutma kapasitesi, nem ve hijyen koşulları, termal cihazların verimliliği, ölçme ve kontrol yöntem ve prosedürleri gibi teknik koşulları listelemiştir. Anlaşmaya göre, taraf ülkelere yapılan gıda maddeleri taşımasının ATP sertifikasına sahip araçlarla yapılması zorunludur.
Anlaşmanın amacı
Özellikle uluslararası ticarette, bozulabilir gıda maddelerinin taşınması esnasında gıda kalitesini koruma koşullarını iyileştirmek ve bu maddelerin ticaretinin genişlemesini teşvik etmek ATP anlaşmasının ana amacıdır. Ayrıca güvenli olmayan gıdaların insan sağlığını tehdit etmesini önlemek de anlaşmanın hedeflerinden biridir.
Taraf ülkeler
ATP’ye taraf olan 50 ülke şunlardır:
Almanya, ABD, Andorra, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belarus, Belçika, Britanya Birleşik Krallığı ve Kuzey İrlanda, Bosna Hersek, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Fas, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Karadağ, Kazakistan, Kırgızistan, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Makedonya, Moldova, Monako, Norveç, Özbekistan, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya Federasyonu, San Marino, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, Suudi Arabistan, Tacikistan, Tunus, Türkiye, Ukrayna ve Yunanistan
Hangi tür yiyecekleri kapsar?
ATP münhasır olmayan bir bozulabilir gıdalar listesi içerir ve bunların taşınma esnasındaki mümkün olan en yüksek sıcaklıklarını belirler. İşlenmiş olmadığı sürece taze meyve ve sebzeler ATP kapsamında değildir.
Türkiye’nin ATP Anlaşması'na Taraf Olma Süreci
Türkiye 2012 yılında ATP Anlaşması'na taraf olmuş ve sertifikasyonlara 01.05.2017 tarihinde başlamıştır, ancak Türkiye’nin ATP sertifikaları Türkiye’nin anlaşmayı imzalamasından yıllar önce Avrupa ülkelerinin bu belgeyi talep etmesi nedeniyle başlamıştır. İthal treylerler nedeniyle taşımalarda ağırlıklı olarak DNVGL (Almanya), TÜV SÜD (Almanya) ve Cemafroid’in (Fransa) ATP sertifikaları kullanılmıştır. Türk treyler üreticileri de bu firmaları kendi üretimlerini belgelendirmek için kullanmışlardır. İlk DNVGL, 2011 yılında Türkiye'de bir periyodik test istasyonu açmış ve daha sonra 2011 yılında TÜV SÜD'de açmıştır ve her ikisi de belgelendirmeye TSE başlayana kadar Türkiye'de faaliyet göstermiştir. Bu saha deneyimleri de TSE'den akredite olan periyodik test istasyonları tarafından TSE'ye aktarılmıştır.
TSE, onay, belgelendirme ve tip testi için yetkilendirilmiştir. İlk ulusal ATP Sertifikası, 15 Mayıs 2017'den sonra Türkiye'de kayıtlı bir soğutuculu yarı römorka verilmiştir. O zamandan beri yaklaşık 3000 ulusal ATP sertifikası verilmiştir (yeni ekipman için%64). Türk üstyapı üreticileri için 3 tip test istasyonu ve hizmet içi ekipman için ülke çapında 9 periyodik test merkezi kurulmuştur. Bu periyodik test merkezleri, özel şirketlerin tesislerinde TSE uzmanları tarafından işletilmektedir. Bu tesislerin sahipleri TSE tarafından eğitilir ve değerlendirilir.
TSE tarafından verilen ATP sertifikaları diğer tüm ATP ülkeleri tarafından kabul edilmektedir. Türk ATP sertifikasına sahip bir Türk kamyonu, başka herhangi bir ATP ülkesine serbestçe gidebilir. Teknik açıdan, TSE, ATP’ nin test edilmesi ve sertifikalandırılması için ulusal kurulumu tam olarak tamamlamıştır. Bu nedenle Türkiye hem yeni kuruluşları hem de hizmet içi kuruluşları sertifikalandırma konusunda tam kapasiteye sahiptir. TSE de bu test tesislerinin sayısını artırmaya hazırdır.
Anlaşma Metni
UNECE sayfasındaki anlaşmayı görüntülemek için tıklayınız.